Psikanalizin temel kavramlarından birisi olan Oedipus kompleksi aslında bir mitolojik hikayeye dayanmaktadır. Bu mitolojik öyküye bakarsak eğer ;
Thebai kralı Laios, Peleponnes sarayında misafir kaldığı evin, Chrysippos adlı erkek çocuğuna sarkıntılık ettiği için, Tanrılarca kendi oğlu tarafından öldürülmeye mahkûm edilir. Laios ile karısı lokaste’nin çocukları olmaz. Durumu Delfi Tapınağı’ndaki kâhine sorduklarında, kâhin, bir oğullarının olacağını ve Laios’un o oğlan tarafından öldürüleceğini söyler. Gerçekten de Iokaste, bir erkek çocuk doğurur; ancak Laios, kendisini öldüreceği korkusuyla, henüz üç günlükken yeni doğan çocuğun ayaklarının bağlanıp dağa bırakılmasını ister. Çocuğu çobanlar bulurlar ve Korint Kralı Polybos’a götürürler. Oedipus, Polybos’un yanında büyür.
Bir gün Delfi Tapınağı’nın kâhini ona, babasını öldürüp annesiyle evleneceğini söyler. Oedipus, gerçek babası sandığı Polybos’a bir kötülük yapmamak ve bu aile trajedisini önlemek için Korint’ten ayrılıp başka bir kente göçmeye karar verir. Delfi ile Daulis arasındaki dar geçitte Laios’un arabasıyla karşılaşır.
Laios da kenti Sfenks canavarından kurtarmak için öğüt almaya kâhine gitmektedir. Laios, sert ve emredici bir sesle hemen yoldan çekilmesini yoksa sonunun kötü olacağını söyler. Oedipus, Tanrılardan ve ana-babası dışında kimseden emir almayacağını söyler. Laios, uzlaşmasız bir tavırla arabasını onun üzerine sürer, tekerlerden biri Oedipus’un ayağının üzerinden geçer. Oedipus, Laios’un kışkırtmalarına dayanamaz, onu ve yardımcılarını öldürür. Sonra Sfenks’le karşılaşır.
Sfenks, olasılıkla Tanrıça Hera tarafından, Etiyopya’ dan getirilmiş, kadın başlı, aslan bedenli, yılan kuyruklu bir canavardır. Oedipus’a, “tek bir ses çıkarabilen, bazen dört, bazen üç, bazen de iki ayak üzerinde yürüyen canlı kimdir?” diye sorar. Oedipus duraksamadan “insan…” cevabını verir; “
çocukluğunda dört, yetişkinliğinde iki ayak la, yaşlılığında da bastonla üç ayak üzerinde- yürür.”. Bu doğru yanıt üzerine Sfenks kendisini Phikion Dağı’ndan atarak öldürür, kent de kurtulur. Bunun karşılığı olarak Oedipus’dan kral olması ve kraliçe Iokaste ile evlenmesi istenir. Bu bağlamda Laios mitolojide zorbalığı ve erkek çocuk sevgisini <oğlancılığı> simgeler.
Oedipus Kompleksi Nedir ?
Freud’un Kuramında Oedipus Kompleksine baktığımızda ise Oedipus Kompleksi 3-6 yaş arasındaki fallik dönemde erkek çocuğun bilinçsiz bir şekilde annesine cinsel açıdan bağlanması ve babasına karşı düşmanca davranışlar göstermesidir.
Bunun sebebini Freud erkek çocuğun bu dönemde annesini babasından kıskanması olarak açıklar. Buradaki kıskançlığın öznesi ise annenin sevgi ve ilgisinin nesnesi olan babadır. Anneye yönelik bu bilinçsiz duygular ve babaya yönelik rekabet, babasından kurtulup annenin yanında yer alma fantezilerine yol açar.
Babaya yönelik düşmanca duygular, kastrastyon anksiyetesine yani babanın ceza olarak onu hadım edeceğine (penisini çıkaracağına) dair mantıksız bir korkuya yol açar. Bu kaygıyla baş edebilmek için oğul, babayla özdeşleşir. Bu, oğlunun babasının sahip olduğu tutumları, özellikleri ve değerleri (örneğin kişilik, cinsiyet rolü, erkeksi baba tipi davranışlar vb.) benimsediği/içselleştirdiği anlamına gelir. Bu noktadan sonra baba rakip olmaktan çok rol model olur. Babayla özdeşleşme yoluyla, erkek çocuklar kendi süperegolarını ve erkek cinsiyet rollerini edinirler. Oğlan, annesine olan arzusunu yerine başka kadınlara olan arzusunu koyar.